Πέμπτη 7 Μαρτίου 2013

Η Ευρώπη κατά της δημοκρατίας...

Του ΣΤΑΘΗ ΚΟΥΒΕΛΑΚΗ*, απο την Ελευθεροτυπια...
Στις 21 Φλεβάρη ανακοινώθηκε στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ της «Ελευθεροτυπίας», «ακόμα ένα μεγάλο βήμα προς την οικονομική σύγκλιση στην Ευρωζώνη». Ενα βήμα που έτυχε ωστόσο ελάχιστης δημοσιότητας και σχολιασμού, ως είθισται εξάλλου με τα τεκταινόμενα εντός των τειχών της Ε.Ε. Περί τίνος πρόκειται;
Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. συμφώνησαν για τους «νέους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης», που θα δίνουν στην Κομισιόν την «πρωτοφανή εποπτική εξουσία να ελέγχει τα σχέδια των εθνικών προϋπολογισμών και να ζητεί αλλαγές σε περίπτωση δημοσιονομικών παρεκκλίσεων από τους κοινοτικούς κανόνες». Η συμφωνία αυτή επετεύχθη ύστερα από επτάμηνες διαπραγματεύσεις και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έθεσε ως «όρο» για τη συγκατάθεσή του τη συγκρότηση μιας «ειδικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων που θα υποβάλει προτάσεις για το Ταμείο Εξαγοράς Χρέους για την Ευρωζώνη μέχρι τον Μάρτιο του 2014».
Η αρχική ιδέα για το Ταμείο αυτό είναι να κοινοτικοποιεί το χρέος πάνω από 60% του ΑΕΠ και να λαμβάνει μέτρα για τη μείωσή του μέσα σε 20 χρόνια. Η Γερμανία και άλλες βόρειες χώρες έχουν όμως εκφράσει την αντίθεσή τους για το Ταμείο αυτό, του οποίου προφανώς θα κληθούν να επωμιστούν το κύριο κόστος. Η υιοθέτηση της πρότασης για τη σύσταση ακόμη μιας «επιτροπής εμπειρογνωμόνων» δεν αποτελεί λοιπόν παρά μια διακοσμητικού τύπου παραχώρηση, που επιτρέπει την επίτευξη ενός βασικού στόχου των κυρίαρχων ευρωπαϊκών κύκλων: την εκχώρηση στην Κομισιόν της δυνατότητας εποπτείας του προσχεδίου του προϋπολογισμού τού κάθε κράτους.
Οι χώρες της Ευρωζώνης διατηρούν μεν τη δυνατότητά τους να αρνηθούν να ακολουθήσουν τις κοινοτικές συστάσεις, αλλά κινδυνεύουν από νομικές επιπτώσεις που μπορεί να τους επιβληθούν σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους.
Απομένει τώρα να επικυρωθεί η συμφωνία αυτή από τα εθνικά κοινοβούλια. Εάν το πράξουν, θα συναινέσουν στην ίδια τους την αυτοκατάργηση και μαζί μ' αυτήν σε κάθε εναπομείναν ίχνος λαϊκής κυριαρχίας και δημοκρατικής νομιμότητας. Ακούγεται υπερβολικό; Ας θυμίσουμε ότι οι τρεις μεγάλες ιδρυτικές επαναστάσεις της νεοτερικότητας, ο Αγγλικός Εμφύλιος του 1640-50, η Γαλλική Επανάσταση και ο Αμερικάνικος Πόλεμος της Ανεξαρτησίας έγιναν για το δικαίωμα εκλεγμένων αντιπροσωπευτικών θεσμών να ελέγχουν τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Η αδυναμία τού (κακώς) ονομαζόμενου «Ευρωκοινοβουλίου», να αποσπάσει την οποιαδήποτε ουσιαστική παραχώρηση σε ένα τόσο κεφαλαιώδες ζήτημα, επιβεβαιώνει αυτό που οι περισσότεροι έχουν εδώ και καιρό καταλάβει, δηλαδή ότι δεν αποτελεί έκφραση οποιασδήποτε λαϊκής βούλησης και κυριαρχίας, αλλά μια νομιμοποιητική βιτρίνα αποφάσεων που παίρνονται αλλού. Και αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο, ούτε σε αντίθεση με όσα λένε οι οπαδοί μιας «καλύτερης» Ε.Ε., ένδειξη υστέρησης ενός επιπέδου (του «πολιτικού») έναντι ενός άλλου (το «οικονομικό»). Στην ουσία, όλη η αρχιτεκτονική της Ε.Ε. έχει σχεδιαστεί στη βάση της μετάθεσης των κέντρων λήψης των αποφάσεων σε θεσμούς στεγανοποιημένους από κάθε δυνατότητα λαϊκού ελέγχου και παρέμβασης. Και τούτο γιατί χωρίς έναν τέτοιο μηχανισμό δεν θα μπορούσε να προχωρήσει και να γενικευθεί, στην ηπειρωτική τουλάχιστον Ευρώπη (η Αγγλία αποτελεί εδώ ξεχωριστή περίπτωση), η νεοφιλελεύθερη στροφή της δεκαετίας του 1980.
Οσοι δεν καταλαβαίνουν ότι η Ε.Ε. αποτελεί συστατικό στοιχείο της νεοφιλελεύθερης επέλασης, αδυνατούν να καταλάβουν γιατί κάθε περαιτέρω βήμα προς το «συντονισμό των πολιτικών» και την προώθηση «ευρωπαϊκών λύσεων» είναι συνώνυμη με περαιτέρω εμβάθυνση της αντιδημοκρατικής εκτροπής και σφίξιμο του ζουρλομανδύα των δημοσιονομικών πολιτικών λιτότητας και διάλυσης του κοινωνικού κράτους που προβλέπουν οι ισχύουσες συνθήκες.
Οσοι καλλιεργούν ψευδαισθήσεις ότι αυτά μπορούν να λυθούν με «διαπραγματεύσεις» και «επαναδιαπραγματεύσεις», χωρίς σκληρές συγκρούσεις και μονομερείς ενέργειες, εθελοτυφλούν και ανοίγουν την πόρτα σε επικίνδυνες οπισθοδρομήσεις. Γιατί αν οι πολιτικές δυνάμεις που θέλουν να εκφράσουν τις προσδοκίες και τα συμφέροντα των πολλών δεν αμφισβητήσουν ριζικά αυτό το βάναυσα αντιδημοκρατικό και αντιλαϊκό μόρφωμα, τότε αυτή τη δουλειά θα την αναλάβουν άλλοι, με διαμετρικά αντίθετους σκοπούς. Τα αποτελέσματα των ιταλικών εκλογών, και όχι μόνο (βλέπε την άνοδο του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία και του UKIP στη Βρετανία), ας αποτελέσουν την απαραίτητη προειδοποίηση ότι τα περιθώρια αμφίσημων τοποθετήσεων έχουν πλέον εξαντληθεί.
* Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο King's College του Λονδίνου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ροη αρθρων